Wsparcie psychologiczne znajduje praktyczne zastosowanie w wielu obszarach, dzięki temu jego dobry wpływ na Ciebie i innych ludzi jest potencjalnie nieograniczony. Kiedy zerkniesz na poniższą listę, to zobaczysz, że:
Jakość Twoich relacji z ludźmi – to psychologia;
Twój dobrostan i zdrowie psychiczne – to psychologia;
Spokój ducha i optymizm – to psychologia;
Poziom Twoich osiągnięć, motywacji, konsekwencji – to psychologia;
Radość i satysfakcja z życia – to psychologia;
Styl życia – to psychologia;
Emocje, które towarzyszą Ci na co dzień – to psychologia;
Wychowywanie, rozwój i opieka nad dziećmi – to psychologia.
A to tylko przykłady.
W czym pomaga psycholog?
Psycholog pomoże w różnego rodzaju sytuacjach kryzysowych i takich, które powodują cierpienie. Za przykład niech posłuży utrata bliskiej osoby i związany z tym proces żałoby, silny stres emocjonalny wywołany nagłym zdarzeniem, albo przedłużający się, chroniczny stres, który odbiera radość z życia i obciąża zdrowie, stres emocjonalny, lęk i gwałtowny spadek poczucia własnej wartości spowodowane np. rozpadem ważnej relacji, utrata poczucia sensu życia, stany lękowe, depresja itd. Doświadczony psycholog pomoże również przepracować trudności w relacjach, które są powodem cierpienia albo ciągle się rozpadają, wesprze w roli rodzica, pomoże Ci odnaleźć harmonię i spokój.
Tutaj chcę obalić jeden ze szkodliwych mitów, który utrzymuje, że psycholog jest dla ludzi z problemami i jeśli idziesz do psychologa, to znaczy, że coś z Tobą jest nie tak. Fakty nie są tak oceniające. Trudności w przeżywaniu rzeczywistości albo doświadczanie kryzysu nie oznacza wcale, że coś z Tobą jest nie tak. Kryzysy się zdarzają, a jeśli Twoje wewnętrzne i zewnętrzne możliwości radzenia sobie z nimi nie są w danym momencie wystarczające w stosunku do ilości i skali wyzwań, np. w przypadku wypalenia zawodowego lub wypalenia rodzicielskiego, to psycholog dobrze wpłynie na przywrócenie równowagi. Pracują ze mną również rodzice z dobrze funkcjonujących rodzin, świadomi swoich mocnych i słabszych stron. Potrzebują zwiększyć swoje kompetencje, odbić myśli, zaopiekować własne emocje, bo wiedzą, że ich dziecko pragnie szczęśliwego, zaopiekowanego i świadomego siebie rodzica. A skoro już jesteśmy przy tym temacie, to dodam, że czas, w którym Wasze dziecko wchodzi w okres dorastania, bywa rewolucją, która potrafi zatrząść fundamentami Waszej rodziny i wówczas pojawiają się pytania „czy i kiedy z nastolatkiem do psychologa?!”. Sam fakt kontestowania przez nastolatka norm i rzeczywistości, nie jest powodem do niepokoju. Z psychologiem warto się skonsultować wtedy, gdy jego zachowania zaczynają być ryzykowne, szkodliwe dla zdrowia, kiedy młody człowiek wycofuje się z kontaktów społecznych lub gdy jego zachowanie ulega nagłej i znaczącej zmianie. Albo kiedy chcecie wiedzieć więcej i poznać się lepiej.
Korzystanie z dobrodziejstwa psychologii przydaje się zawsze i nie tylko wtedy, kiedy czujesz, że masz z czymś problem lub gdy jest Ci tak ciężko, że już nie umiesz sobie poradzić. Wtedy rozpoczęcie pracy rzeczywiście okazuje się konieczne, ale na szczęście nie trzeba czekać tak długo. Warto korzystać z konsultacji psychologicznych i innych form pracy psychologicznej (np. warsztaty rozwojowe, coaching, itp.) w różnych rolach społecznych i dla własnego komfortu. I tak np. uczestnicząc w tematycznych warsztatach rozwojowych, rodzice mogą zwiększyć swoje kompetencje i wiedzę nt. rozwoju dzieci i relacji rodzinnych, pary mogą się wzajemnie lepiej usłyszeć i zrozumieć różnice w komunikacji między partnerami. W coachingu możesz poprawić swoją wydajność, ułożyć priorytety, zwiększyć niezbędne kompetencje, zmienić styl życia i bycia. Z usług psychologa korzystają przedsiębiorcy, sportowcy na wysokim poziomie i osoby, które po prostu chcą o siebie zadbać, a nie koniecznie naprawić problem.
Kiedy psycholog, a kiedy psychiatra?
To, jak pomaga psycholog różni się od tego, jak pomaga psychiatra.
Najogólniej rzecz ujmując, psycholog zajmuje się diagnozowaniem i pomaganiem w radzeniu sobie z problemami emocjonalnymi, niepożądanym zachowaniem i sposobem myślenia, który prowadzi do problemów w życiu klienta czy pacjenta. Ludzie zwracają się po pomoc psychologa w przypadku trudności emocjonalnych, problemów w relacjach, przewlekłego lęku, depresji, traumy, poczucia grzęźnięcia i innych doświadczeń niosących cierpienie lub diametralny spadek życiowej satysfakcji. Praca z psychologiem polega na identyfikowaniu problemów, rozwijaniu strategii radzenia sobie, zwiększania świadomości własnych emocji, źródeł zachowania i sposobu myślenia. Wykorzystując metody pracy poznawczej i poznawczo-behawioralnej psycholog pomaga identyfikować szkodliwe wzorce myślenia, dominujące przekonania klienta prowadzące do emocjonalnych i życiowych problemów, poddawać je weryfikacji i poszerzając pole dostępnych możliwości do zmiany. Częścią pracy psychologa jest również podstawowa i dobrana do specyficznej sytuacji klienta psychoedukacja, zwiększająca świadomość i wewnątrzsterowność klienta, zwiększająca jego zdolności budowania zdrowszych i trwalszych relacji z ludźmi, poprawiająca jego sposób komunikacji, uważność na siebie i innych czy poziom empatii.
Z kolei psychiatra to lekarz specjalizujący się w diagnozowaniu i leczeniu zaburzeń psychicznych. Psychiatrzy mogą przepisywać leki, prowadzić terapię farmakologiczną i monitorować ogólny stan zdrowia psychicznego. Osoby z poważnymi zaburzeniami psychicznymi, takimi jak np. schizofrenia, zaburzenie afektywne dwubiegunowe, ciężkie epizody depresyjne lub inne poważne zaburzenia, mogą skonsultować się z psychiatrą, aby uzyskać specjalistyczną opiekę, w tym przepisanie leków. Na największym poziomie ogólności leki mają za zadanie uregulowanie poziomu i pracy neuroprzekaźników zaangażowanych w regulację nastroju i emocji (np. serotonina, noradrenalina, dopamina), poprzez zwiększenie ilości dostępnych neuroprzekaźników lub modyfikację wrażliwości receptorów układu nerwowego na te substancje chemiczne.
Nierzadka jest współpraca pomiędzy psychologiem a psychiatrą. Zdarza się, że aby pacjent w ogóle był w stanie rozpocząć pracę z psychologiem lub psychoterapeutą, potrzebuje rozpocząć od leczenia farmakologicznego.
Czy warto iść do psychologa?
Zdecydowanie tak. Jeśli trudno Ci radzić sobie z emocjami, trudne emocje utrzymują się długo albo pogłębiają się, dostrzegasz problemy z radzeniem sobie z codziennymi wyzwaniami, doświadczasz kłopotów w relacjach z ludźmi lub innych form niepokoju czy stresu, warto skonsultować się z psychologiem. Praca z psychologiem pomaga w identyfikacji źródeł problemów, rozwijaniu zdrowszych odpowiedzi i strategii radzenia sobie oraz poprawie zdrowia psychicznego i ogólnego samopoczucia.
Psycholog zapewni bezstronne wsparcie, pomoże Ci zrozumieć Twoje emocje i zachowania. Bez oceniania, pomoże nazwać i nadać strukturę Twoim doświadczeniom, dzięki czemu będziesz w stanie wypracować lepsze strategie radzenia sobie, zaczniesz inaczej budować relacje, nadawać inne, zdrowsze znaczenia swoim doświadczeniom. Przypomnę, bo warto pamiętać, że psycholog może pomóc nie tylko w przypadku poważnych problemów emocjonalnych. To ważne, ponieważ wiele osób zwleka, nie wiedząc, kiedy i w czym może pomóc psycholog. Trochę nie wiedzą, czy potrzeba, trochę im wstyd, jednym słowem nie tylko nie wiedzą czy ale również kiedy. Iść do psychologa warto zatem również w przypadku ogólnego niepokoju czy potrzeby rozwoju osobistego w ważnych dla Ciebie obszarach.
Rozmowa z psychologiem może dostarczyć Ci nowego spojrzenia na Twoje problemy oraz wyposażyć Cię w narzędzia do skutecznego radzenia sobie z nimi. Ważne jest, aby wybrać specjalistę, z którym czujesz się komfortowo i który jest w stanie dostosować pracę do Twoich indywidualnych potrzeb.
Fot. Abigail Keenan / Unsplash